TKANINA DWUOSNOWOWA

Swoją opowieść o tkaninie zaczynam na Podlasiu.

To właśnie tu, jeszcze niedawno, krosna były obecne w niemal każdym domu. U mojej babci i prababci również.

Mimo, że wykonywano tu różne tkaniny, chciałabym się skupić na niesamowitych, unikalnych dywanach, tkanych techniką dwuosnowową. Ornamentalnych, niezwykle pracochłonnych dziełach sztuki.

Tkanina dwuosnowowa.

Ta prawie zapomniana technika znana była od wieków w różnych rejonach Europy i Ameryki Południowej. Obecnie niemal zapomniana. Wykonywana na co dzień przez nieliczne grono podlaskich tkaczek, z okolic Janowa.

Z wielką nadzieją wyczekuję czasów, w których stanie się ponownie szerzej rozpoznawalna.

Ozdobne dywany wytwarzane są z wełny na ręcznych, ludowych krosnach.

Janowskie dywany łączą ze sobą tradycję ze współczesnym wzornictwem. Co ciekawe, na tkaninie dwuosnowowej można odwzorować każdy motyw. Komponowane są pionowo lub poziomo, a zakończone ozdobnymi frędzlami. Dwukolorowe i dwustronne.

Inspiracją najczęściej jest przyroda i życie codzienne mieszkańców wsi. Na tkaninie znajdują się ornamentalne gałązki winnej latorośli, zwierzęta, owoce rolniczej pracy.

Przypominając obraz - ma też swoją ramę - bordiurę. Najczęściej stosowano powtarzające się rozbudowane geometryczne wzory, girlandy lub ornamentalne motywy roślinne.

Nieprzeciętna jest również możliwość wykonania podpisu bezpośrednio na tkaninie - utkania go nićmi wątku. W ten sposób oznaczano rok powstania tkaniny i zapisywano okoliczności jej powstania.

Wzorzyste dwuosnowowe dywany były cenione przez mieszkańców wsi. Stanowiły część posagu panny młodej, przekazywaną z pokolenia na pokolenie. Zdobiły podlaskie kościoły, a od święta okrywano nimi łóżka.

Obecnie wyjątkową wartość mają tkaniny dwuosnowowe opowiadające historię. Dywany tematyczne ukazują sceny związane z codziennością na wsi, pracą, tradycjami, obrzędami. Każda z wykonanych tkanin ma charakter unikatowy. Jest niepowtarzalna - wzbogacona o indywidualne zdolności i upodobania twórczyń.

Z wielkim sentymentem i otwartym sercem rozpoczęłam bliższe poznawanie tej techniki.

Spróbowałam przenieść proces tkania ze starych krosien ludowych, na współczesne ręczne krosna podłogowe - co wcale nie jest takie oczywiste, ale o tym w kolejnym artykule.

Przygotowałam kilka prostych wzorów, które wraz z dokładnym opisem znajdą się w serii artykułów poświęconych tkaninie dwuosnowowej. Znajdą się tam również wszystkie wyliczenia, opisy niezbędnych materiałów i przede wszystkim dokładne instrukcje, dzięki którym stworzycie swoją pierwszą tkaninę dwuosnowową.

Oby była początkiem drogi do dalszego zgłębiania tej fascynującej techniki!

Życzę Wam przyjemnego tkania!

Monika Kunert